Tavuklar ve Baykuşlar (Aydınlatmanın İç Saatimize Etkisi)
Kendimizi yapay ışıklar ile aydınlatılmış ofis ortamlarına yerleştirmek, yaşam konforumuz açısından belli başlı önlemler almamızı gerektiriyor.Bunu neden diyorum? Çünkü pencere camlarından giren gün ışığı, iç aydınlatmaların sağladığı ışığa kıyasla 50 kat daha güçlü. Bu da iç ritmimizi (saatimizi) etkiliyor ve iç saatin günlük yaşam da göstermiş olduğunuz performansa etkisi bilimsel olarak kanıtlanmış. Gelin önce iç ritim ne demek ona bakalım.
Fazla bilimsel açıklamaya girmek istemiyorum, fakat biyolojik olarak iç saat; hücrelerimizin uyanıp harekete geçtiği ve yavaşladığı zaman aralığıdır. Öyleki iç saat; organizma kan basıncını, hazmı ve özelliklede günün hangi saatinde ne kadar verimli olacağımızı belirler. Kişisel saate (ritme) aykırı yaşayanlar bir çok şey için gerekenden fazla zamana ihtiyaç duyuyorlar. Her şeyden önce kendilerini bitkin ve yorgun hissediyorlar. İç saatimizi belirleyen en önemli etmen ise gün ışığı!
İç ritim ikiye ayrılmakta; gececiler(baykuşlar) ve gündüzcüler(tavuklar). Genlerimizin belirlediği bu iki özellik günün hangi evresin de daha aktif olduğumuzu anlatıyor. Örneğin; gündüz çalışan bir baykuş(gececi) iseniz, perdeler açık uyuyup gün ışığını erken saatlerde almaya başlayarak, iç ritminizi 1-2 hafta içinde değiştirebilir ve gündüz vaktini daha konforlu geçirebilen tavuklar(gündüzcüler) gibi olabilirsiniz. Gördüğünüz gibi ışığın hayat konforunuza etkisi çok önemli.
Şimdi gelelim aydınlatmanın, konforunuzu nasıl arttıracağına. Özellikle sonbahar-kış aylarında gündüzlerin kısalması ile birlikte karanlıkta uyanıp, loş ışıkta arabımıza biniyor, yerin dibindeki metroya binip, asansörle büromuza çıkıyoruz. Biyolojik saatimizin düzgün işleyebilmesi için gün ışığından asgari düzeyde faydalanmamız gerekli. Bu mevsimlerde artan deprosyon ve moral bozukluğuyla ilgili doktorlar hastalara ışık tedavisi yazıyor. Önlem olarak ışık tedavisi uygulayan bu cihazların masa üstü olarak piyasada satılanlarını kullanabilirsiniz. Tabiki bu kişisel bir önlem. İş veren veya yönetici olarak çalışanlarınızın verimini arttırmak için: gün ışığı alan aydınlık ofislerde iş ortamı oluşturmak etkili bir yöntem. Bu imkanınız yok ise doğru olarak, yapay aydınlatılmış ofislerde çalışanların performansının arıttırılmasına yardımcı olacaktır. Örneğin Volkswagen firmasında yapılan bir deneyi sizinle paylaşayım:
Bilim adamları fabrikanın bazı salonlarını olağan üstü ışık saçan parlak ışıklarla donatarak, yapay aydınlatılmış sosyal alanlar oluşturdular. Öyleki bu ışıklar güneş gibi gölge verebilen özel lambalardı. Araştırma sonunda bu ortamda vakit geçiren işçiler, kendilerini gün boyu daha uyanık hissetmişlerdi ve daha az hata yapıp, daha az doktora çıkıyorlardı.
Gördüğümüz üzere yapay ışıklarlada, gün ışığı verimliliğine yakın çalışma ortamları yaratılarak, çalışanların performansı ve sağlığı korunabilir.Bu sebeplerden dolayı her projede, doğru bir ışık seviyesi yakalayabilmek için aydınlatma rapor çalışması yapılmalıdır. Sadece bu yeterli değil ,doğru ürün seçimi ve mimari ergonomide bu bu konfor için önemli bir etmen. Sizde gün içinde yorgun ve bitkin mi hissediyorsunuz? O zaman perdeleri sonuna kadar açın ve ofisinizi daha fazla aydınlatın.
